Embedded Files
Aan de Noord- en Zuidkade woonden vroeger de notabelen van Drachten, vooral in het deel nabij het assenkruis. Denk aan de grietman, notarissen, artsen, leraren en predikanten.
Nu vind je er veel winkels en meer oostelijk restaurants en bars.
Noordkade
Bovenstaande foto van rond 1925 geeft een overzicht van de panden aan het begin van de Noordkade [Dragten]:
Links, op de hoek Noorderbuurt/Noordkade: herberg 's Lands Welvaren
Daarnaast de woning van kuiper Liebbe Johannes
Het grote pand is kantoor en woning van notaris Jan Gelinde van Blom
Vervolgens de winkel met zuilen: De Goedkoope Bazar (eerder in gebruik als pastorie van de Doopsgezinde Kerk)
Drukkerij en uitgeverij Jacob Laverman (voorheen woning van grietman Harinxma thoe Slooten)
Pand met puntgevel: graanpakhuis en latere Waag; in 1950 gesloopt en met het naastgelegen pand verbouwd tot één grote drukkerij van Laverman
(gaat verder op de volgende foto)
Bovenstaande foto uit 1935 gaat verder waar de vorige was gebleven [Molendatabase en Dragten]:
Vanaf links, het pand naast de Waag: praktijk en woning van huisarts Piet Kaiser
Drogisterij De Vrieze (voormalige apotheek Posthuma)
Pand met de klokgevel: herberg De Wildeman (voormalige bakkerij van Kijlstra)
Het grote pand met daarin een winkel voor "Petten en hoeden"
Een nog onbekend pand
Rechts op de hoek: winkel in "koloniale- & grutterswaren"
Drukte op de Kaden
Noordkade 3 Jan Gelinde van Blom
Noordkade 3 en 4 rond 1825. Links het notariskantoor, daarnaast de pastorie van de Doopsgezinde kerk.
Behalve notaris was Jan Gelinde van Blom ook schrijver en dichter. In 1840 publiceerde hij De opkomst van het vlek Dragten in de provincie Friesland.
Hieronder volgt een citaat uit het boekje:
Zoo prijkt Dragten, dat uit barre heide verrezen, en tot het grootste vlek der provincie is opgestegen, thans als eene schitterende diamant aan de kroone van Friesland.
Noordkade 5 Drukkerij Laverman
In 1912 vestigde uitgever Jacob Laverman zich aan Noordkade 5. Hij zette de uitgave van de Dragtster Courant voort die al bestond sinds 1864 (zie het hierna komende onderwerp).
Drukkerij Laverman
Jacob Laverman
Dragten of Drachten?
Begin 20ᵉ eeuw nam men het niet zo nauw met de spelling. Op scholen leerden kinderen Drachten te schrijven, maar gemeente-ambtenaren gebruikten Dragten. Laverman stelde een onderzoek in en kwam tot de conclusie dat Drachten de voorkeur verdiende.
De gemeenteraad van Smallingerland besloot daarop in de vergadering van 13 maart 1931 dat het Drachten werd.
En de courant? Die heette voortaan Drachtster Courant.
De eerste Dragtster Courant
De eerste Dragtster Courant verscheen donderdag 26 mei 1864.
Uitgever Ansko Plantinus drukte in de beginjaren één keer per week dit "Weekblad voor de gemeente Smallingerland en omstreken".
Ansko Plantinus
In "Een kort woord vooraf" schreef de uitgever onder meer:
Voor het tegenwoordige vergenoegen wij ons dus met het feit te constateren dat no. 1 van de Dragtster Courant, weekblad voor Smallingerland en omstreken, heden morgen de pers heeft verlaten en gereed staat, vergezeld van onze beste wenschen, de wereld in te gaan.
Dankzij Delpher.nl kunnen we deze eerste Dragtster Courant nog steeds lezen, evenals bijna 7.000 edities die erna verschenen!
Zuidkade 18 Schipperswoning
Schipperswoningen hebben doorgaans een royale begane grond en één verdieping. Uiteraard liggen ze aan het water. Deze voormalige schipperswoning op de hoek van de Zuidkade is gebouwd rond 1800 en huisvest nu het bruine café Pietje Bell.
Zuidkade 19 De Grote Kerk
Aan Zuidkade 19 ligt de Grote Kerk van Drachten. Zie hier voor het aparte onderwerp over deze kerk.
Zuidkade 24 Tabaksfabriek
Tussen 1800 en 1950 kende Drachten een bloeiende tabaksindustrie. Er waren tientallen fabriekjes voor de productie van sigaren, sigaretten, pijptabak en pruimtabak.
Een van de bekendste is de fabriek van Fokke van der Meulen aan Zuidkade 24, waar onder meer pruimtabak met de naam Drachtster Kei werd gemaakt.
Na langdurige leegstand in de jaren 90 is de voormalige fabriek omgebouwd tot kantoren en appartementen. Het is een rijksmonument.
Zuidkade 25 Gebroeders Rinsema
Aan Zuidkade 25 stond de schoenmakerij van Thijs en Evert Rinsema. Zie hier voor het aparte onderwerp over deze broers.
Zuidkade 29 Woning met inpandig koetshuis
Dit gemeentelijk monument is in 1859 gebouwd voor kuiper Jan Sierts Zoovele.
Zijn zoon liet in de achtertuin een tabaksfabriekje bouwen. Het is nog steeds te zien is als je links van de woning de parkeerplaats oploopt.
Zuidkade 30 Herenhuis
Al in 1839 stond dit herenhuis aan de Zuidkade. In de jaren die volgden werd het menigmaal verbouwd en uitgebreid, onder meer door architect Cees Rienks de Boer.
In bijna 200 jaar tijd woonden er een touwslager, vervener, zeepzieder, oogarts, huisarts en notaris.
Het herenhuis is een gemeentelijk monument.
Zuidkade 31-35 Buurtstersluis
De Buurtstersluis (ook wel genoemd Middensluis) rond 1955: één van de drie vallaten in de Drachtstervaart, naast Buitenstvallaat in het westen en Ureterpvallaat in het oosten.
Zuidkade 35 Theo Zoovele
Miljonair Theo Zoovele (1907-1972) woonde aan Zuidkade 35. Hij was agent van de Bataafse Petroleum Maatschappij en handelde in olieproducten. Daarmee werd hij de rijkste man van Drachten.
Hij had al zijn geld belegd in suiker- en tabaksplantages in Cuba. Toen Fidel Castro in 1959 de Cubaanse economie nationaliseerde, raakte Theo alles kwijt.
Hij had beter moeten weten: in 1917 was zijn vader hetzelfde overkomen met Russische aandelen.
Zuidkade 45 en 41 Gevelstenen
De panden aan Zuidkade 45 en 41 zijn voorzien van oude gevelstenen.
Zuidkade 45: De topgevelsteen uit 1737 toont het scheepje van beurtschipper Gosse Piers die op Amsterdam voer. Rechts staan de initialen van zijn vrouw Tetje Feitses.
Zuidkade 41: De gevelsteen uit 1734 toont een paard dat een rosmolen aandrijft voor het pellen van gort; zo wordt kaf van het koren gescheiden [Molendatabase].
De initialen TS LB staan voor gortmaker Tjesse Sytses en zijn vrouw Lolkjen Berents.
Zuidkade 54 Elim
Sinds 1975 is hier de Baptisten Gemeente Elim gevestigd.
Elim verwijst naar een plaats waar men tot rust kan komen tijdens een lange reis. Dus ook een plaats van rust tijdens de reis die leven heet.
Het glas-in-loodraam laat zien waar de kerk voor staat: de veelkleurigheid van de regenboog, de vredesduif met het takje, de inspiratie van het kruis en de betrokkenheid op de wereld.
Zuidkade 75 Bowling & Darts
Bowling, darts, iets eten en drinken - voor jong en oud.
Bij Bowling De Kaden ben je aan het juiste adres.
Noordkade 47 Poort
Deze stenen poort met klokgevel dateert waarschijnlijk uit de 18ᵉ eeuw. In de boog boven de doorgang zijn drie gezichten opgenomen.
Noordkade 51-53 Horeca
De Kaden op z'n best: uitgaan, dansen, feesten, eten en drinken. Op de foto La Strada, De Buurvrouw en Tante Sientje.
Het grote pand in het midden werd in 1869 gebouwd als herenhuis voor "Jonge Johannes" van der Meulen, kalkfabrikant en handelaar in agrarische producten. Het is een gemeentelijk monument.
Noordkade 66-67 Pakhuizen
Historische pakhuizen met biervaten als gevelkroon.
Pop-up terras Noord is er nu gevestigd.
Noordkade 107 Njoy Poolbiljarten
Google Sites
Report abuse