Embedded Files
Rond 1900 grotendeels weiland en sloten. Daarna bestempeld tot "nieuwbouwwijk" met scholen en kwaliteitswoningen. Na sombere tijden begon hier de vooruitgang.
Plan Stapenséa
De Eerste Wereldoorlog was net voorbij, de bevolking leefde in armoede, velen waren werkloos, de huizen waren slecht... Gemeente Smallingerland nam een grote stap om de leefomstandigheden en toekomstmogelijkheden van de Drachtsters te vergroten.
Het gebied ten noordoosten van Drachten werd bestempeld tot "nieuwbouwwijk". De Sneker architect Geert Stapenséa ontwierp in 1918 een grootschalig stratenplan. In de Torenstraat (aanvankelijk Eerste Parallelstraat geheten) zouden vijf scholen worden gebouwd - vooruitgang begint met scholing! De wijk zou ruimte bieden aan kwaliteitswoningen en de bouw ervan zou veel werkgelegenheid scheppen.
Plan Stapenséa is niet gerealiseerd zoals bedoeld, maar de vijf scholen en veel goede woningen zijn er gekomen!
Beter Wonen
Betere woningen moesten er komen, dat vond ook de SDAP - voorganger van de Partij van de Arbeid. Men droeg bij aan de oprichting van Woningstichting Beter Wonen om te komen tot sociale woningbouw. Architect A.J. Wijbenga ontwierp 65 woningen, alle met een grote achtertuin zodat men zelf aardappelen en groenten kon verbouwen.
De straat waaraan het merendeel van de woningen ligt, heeft de naam Beter Wonen gekregen. Het lijkt op een hofje. Alle woningen zijn rijksmonument.
Jan Planting
De bekende Drachtster schilder Jan Planting (1893-1955) werd geboren in de Keuningsbuurt. Na zijn trouwen in 1923 verhuisde hij naar Beter Wonen 48 waar hij de rest van zijn leven woonde. Het schuurtje dat hij achter de woning liet bouwen deed dienst als atelier.
Haersmastate
De in 1843 gebouwde Haersma State wordt ook wel de kleine versie van het Witte Huis in Washington genoemd. Het is gebouwd in dezelfde neoclassicistische stijl.
De state werd aanvankelijk als buitenplaats gebruikt door grietman Martinus Manger Cats.
Nu zijn er in dit rijksmonument aan Stationsweg 64 kantoren gevestigd.
Martinus Manger Cats
De Van Haersma's zijn bijna 200 jaar aan de macht geweest in Smallingerland. Zij bekleedden het ambt van grietman dat telkens van vader op (stief- of klein-) zoon overging.
In Oudega stond Groot Haersma State, de familiewoning die van 1665 tot 1841 werd gebruikt. Jacobus Craandijk maakte er deze tekening van [Wikipedia].
Op de pagina over Smallingerland lees je meer over grietmannen en burgemeesters.
Vrouwenhoofd
Het Van Haersmapark bij de state is aangelegd door tuinarchitect Lucas Pieters Roodbaard.
In de vijver van het park ligt een kunstwerk van de Braziliaanse kunstenaar Agostinho Moreira de Melo.
Men neme een blok marmer van 7.000 kilo en bewerke het gedurende 10 dagen. Resultaat: kunstwerk Vrouwenhoofd.
Station Drachten
In 1913 werd een nieuw stationsgebouw met rangeerterreinen en werkplaatsen van de Nederlandse Tramweg Maatschappij (NTM) in gebruik genomen. Daarmee verviel het station in Zuider-Drachten.
Station Drachten was een knooppunt met verbindingen naar Heerenveen, Veenwouden en Groningen [Spoorverleden Drachten]. Dat zou tot 1948 duren.
De Noorderbegraafplaats
Dit kerkhof aan Stationsweg 144b is het oudste stukje Drachten. Het hoorde bij het kerkje van Noorder-Drachten en bestond al rond het jaar 1300. Het kerkhof is een gemeentelijk monument.
Stroffelstiennen
De Duitse kunstenaar Gunter Demnig maakt Stolpersteine (struikelstenen) om alle door de Nazi's vermoorde slachtoffers te herdenken en te voorkomen dat ze worden vergeten.
De stenen zullen voorbijgangers laten struikelen, eerst met hun voeten, dan met hun hoofd en daarna met hun hart. Al lezend buigen ze voor deze slachtoffers.
In Drachten liggen op vijf adressen 22 Stolpersteine voor 15 Joodse en 7 Roma slachtoffers:
aan Stationsweg 115 voor het gezin Mozes Turksma, aan Kerkstraat 3 voor het gezin Jacob Turksma, aan Noordkade 106 voor gezinnen Van Leer, aan Beter Wonen 19 voor het gezin Hinderika Zilverberg en nabij Rinze Wibbelinkstraat 102 voor het Roma-gezin Mirosch.
Meer hierover lees je op de website van joodsmonument.nl.
Odd Fellows
De Odd Fellows aan Stationsweg 56 is een organisatie voor mannen en vrouwen die zich betrokken voelen bij maatschappelijke gebeurtenissen.
Zij proberen mensen in nood te helpen, mensen bij te staan als ze zorgen hebben, ziek zijn of in moeilijke omstandigheden verkeren.
Kop-rompboerderij
Aan Noorderdwarsvaart 123 staat deze boerderij van rond 1900. Type kop-romp waarbij de schuur deels naast de woning ligt. Het is een gemeentelijk monument.
De Bios
Aan Noorderdwarsvaart 25 staat de grootste bioscoop van Friesland. Met zeven zalen, meer dan 800 zitplaatsen, een goed geoutilleerde keuken en een fantastisch filmaanbod zit je hier altijd goed. Kijk op biosdrachten.nl voor de filmagenda en alle mogelijkheden.
Kunstwerk Bining
Wonen in een wijk, dat doe je niet alleen. Door er samen iets van te maken wordt het leven van iedereen beter. Verbinding is waar het om gaat en dat symboliseert dit kunstwerk.
Het is gemaakt van brons door kunstenaar Jitse Sikkema in 2016. De wijk was net gerenoveerd en dat werd gevierd met dit abstracte kunstwerk aan de Wielewaalen. Vijf figuren zoeken verbinding met elkaar. Het heet dan ook Bining.
Kunstwerk Twaalf stenen des verbonds
Op het gebouw van de voormalige GGZ-opvang aan Tramlaan 4 bevindt zich een mozaïek van Jan Frearks van der Bij. Het is geïnspireerd op het bijbelse verhaal uit Jozua 4 waarin de ark van het verbond door de Jordaan wordt gedragen. God zorgde ervoor dat het stromende water van de rivier tot stilstand kwam. Na de overtocht dienden twaalf mannen twaalf stenen uit de Jordaan te verzamelen en bij de rivier te plaatsten ter nagedachtenis aan de gebeurtenis.
De ark van het verbond is een gouden kist waarin de stenen tafelen met de 10 geboden worden bewaard. Het aantal van twaalf mannen hangt samen met de twaalf stammen van Israël.
Van der Bij maakte het kunstwerk van keramiek in 1965. Het draagt als titel Twaalf stenen des verbonds. Goed herkenbaar zijn de priesters die de ark dragen en de mannen die stenen verzamelen.
Noordkade en Torenstraat
De Noordkade vanaf nummer 23 hoort ook bij Noord-Oost. Zie de aparte pagina over de Kaden.
Wat de Torenstraat betreft, de oneven nummers vanaf 43 en alle even nummers horen bij Noord-Oost. Zie de aparte pagina over de Torenstraat.
Google Sites
Report abuse